İç savaş sırasında Türkiye’ye sığınan Suriyeliler, 61 yıllık Baas rejiminin devrilmesinin ardından geri dönmeye başladı. Bu geri dönüşler, Türkiye’deki otomobil, ev ve işyeri piyasalarını hareketlendirdi. Suriyelilerin yoğun olarak yaşadığı İstanbul gibi şehirlerde hareketlilik görülürken, ilan sitelerinde ‘acil satılık’, ‘Suriyeliden satılık’, ‘acil kelepir’ başlıklı ilanlar çoğaldı. Satılık ilanlarındaki dolandırıcılık riskine dikkat etmek gerektiği uyarısında bulunan Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Av. Ali Yüksel, konunun hukuki ve ekonomik boyutlarını CNBC-e’ye değerlendirdi.
“Avrupa Yakası’nda kiralar yüzde 20-30 bandında düşecek”
Suriyeli nüfusun, İstanbul’da özellikle Avrupa yakasında birdenbire azalacağını belirten Yüksel, kira fiyatlarının doğrudan etkileneceğini dile getirdi. Yüksel, bu bölgedeki kiraların yüzde 20-30 aralığında düşeceği öngörüsünde bulundu.
“Sultangazi, Eyüpsultan, Esenler, Esenyurt, Fatih, Bağcılar’da kiralar düşebilir”
Yüksel “Kısa vadede dönüş bekleniyor. Suriyelilerin, resmi kayıtlara göre Türkiye’nin özellikle İstanbul, Gaziantep ve Şanlıurfa civarında yoğun olduğu biliniyor. İstanbul için 500-600 bin resmi kayıt var. İstanbul’da da özellikle Anadolu yakası değil İstanbul yakasında belli ilçelerde bir yoğunlaşma var. Bu yoğunlaşmalar Sultangazi, Eyüpsultan, Esenler, Esenyurt ve Fatih civarı ile Bağcılar’da yoğunlaşıyor. Bunu dikkate aldığımızda, bu bölgelerde birdenbire İstanbul’da Suriyeli nüfusun hızla radikal şekilde azalacak olma ihtimali buradaki kiraları doğrudan etkileyecek.” dedi.
“Kiralarla ilgili nüfusun birdenbire gidecek olması ani bir düşüşe yol açacaktır”
“Konut fiyatları ve mülkiyeti de dolaylı etkileyeceğini düşünüyoruz” diyen Yüksel ” Doğrudan etkisinin kaynağı giden nüfusa bağlı. Genelde kalabalık halde yaşasalar da bu bölgelerdeki Suriyeli nüfusun, 220 bin civarındaki vatandaş olanları saymıyorum, gitmeyeceğini düşünerek söylüyorum. Kalanlardan yaklaşık bir yıl içerisinde 150-200 bin kişinin İstanbul’dan ayrılacağı hesaplandı. Bu bölgedeki kiraların yüzde 20-30 bandında düşeceğini öngörüyoruz. Özellikle burada şunu düşünmek lazım. Kiralarla ilgili nüfusun birdenbire gidecek olması ani bir düşüşe yol açacaktır. Ama zamanla peyderpey bir gidiş olursa piyasa bunu absorbe edecektir. Piyasada bu dönüşün dramatik bir düşüşe yol açmayacağını düşünüyorum.” dedi.
“Konut fiyatları dolaylı yoldan etkilenecek”
Yüksel “Diğer taraftan dolaylı olarak konutların fiyatlarını da etkileyeceğini düşünüyorum. Çünkü Türkiye’de yıllık 500 bin, İstanbul’da da yıllık 125-150 bin civarında bir konut üretim ihtiyacı var. Bir acil talep ihtiyacı var. Şu anda konut üretimi nüfusun artış talebini karşılayamıyor.” ifadleerini kullandı.
“Suriyeliden satılık” ilanlarına dikkat
Sosyal medyadaki ‘Suriyeliden satılık’ ilanlarıyla ilgili dolandırıcılık uyarısı
Yüksel, Facebook ve Instagram gibi sosyal medya platformlarındaki satılık ilanları yerine güvenilir emlak firmalarıyla satın alma süreçlerinin yürütülmesi gerektiğine dikkat çekerek “Bu dönemde üç şey çok önemli. Birincisi, ‘Gayrimenkulumu satıyorum, Acil gitmem lazım, Suriyeliyim’. İkincisi, ‘Arabamı satıyorum’. Üçüncüsü ise ‘Şirketimi satıyorum’. Suriyelilerin birçoğu da girişimci. Bu girişimciler de değişik işletmeler kuruyorlar. Fatih, Başakşehir ve değişik yerlerde. Onlarda da ‘devren işletme’ diye çok fazla ilan görülüyor. Vatandaşlara buradan uyarı yapmak gerekiyor. Bir kere ‘Konutumu satıyorum’ diyorsa, konutla alakalı kesinlikle tapuda işlem yapılması, bilinen sağlam emlak firmalarının sitelerine dikkat edilmesi gerekiyor. Onun dışında peşinat verirken, avans ve kapora vermemek ya da aradaki emlak firmasına güvenerek vermek önemli. Çünkü zincir emlaklar daha güvenli. Ama bunun yanında Facebook ve Instagram gibi sosyal medya mecralarındaki ilanlara itibar etmemek gerekiyor.” dedi.
“Şirketlerde ve işletme devirlerinde bu daha tehlikeli”
Suriyelilerden araç satın alırken de resmi yolların izlenmesi gerektiğini belirten Yüksel, şirket ve işletme devir süreçlerinin daha yüksek tehlike arz ettiğini belirtip “Araçların ‘change’ diye tabir edilen, yanmış araçların yeniden piyasaya çıkarılması ya da plakalarının değiştirilmesi, çalıntı araç olması gibi tehlikeler sebebiyle burada araç kayıtlarıyla araç belgeleri üzerindeki kayıtların tutması gerekiyor ve bunun resmi yoldan yapılması gerekiyor. Kesinlikle paranın önceden havale edilmemesi gerekiyor. Şirketlerde ve işletme devirlerinde bu daha tehlikeli. Çünkü bir işletmeyi devraldığınızda borçlarını da devralıyorsunuz. Ne kadar borcu olduğunu bilemezsiniz. Işletmenin ne amaçla kullanıldığını bilemeyebilirsiniz.” diye konuştu.
